Integrale geboortezorg zorgstandaard
Kwaliteitsstandaard
Zwangerschap, geboorte en gynaecologische aandoeningen
In Nederland zijn afspraken gemaakt over hoe geboortezorg eruit moet zien. Zo weten alle zorgverleners wat zij op welk moment moeten doen. De veiligheid van moeder en kind staat voorop. De landelijke afspraken staan in de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg.
Omschrijving
Op 30 juni 2016 is de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg opgenomen in het Register. Deze zorgstandaard beschrijft primair de basiszorg die elke (aanstaande) zwangere of kraamvrouw aangeboden behoort te krijgen. Deze zorg is nadrukkelijk gebaseerd op meest recente inzichten van cliëntenorganisaties en beroepsgroepen over de inhoud van geboortezorg. De zorgstandaard beschrijft hiermee welke zorg geboden wordt ongeacht wie dit doet.
De Zorgstandaard Integrale Geboortezorg is niet vrijblijvend. Opname van de standaard in het Register betekent dat alle bij de geboortezorg betrokken partijen een inspanningsverplichting aangaan om de standaard te implementeren en biedt deze partijen de mogelijkheid om de kwaliteit van zorg te monitoren. Dit is een ontwikkelingsproces waarin meerdere wegen kunnen worden verkend.
De Zorgstandaard Integrale Geboortezorg is tussen 2014 en 2016 ontwikkeld door een expertgroep ingesteld door het College Perinatale Zorg (CPZ). De expertgroep bestond uit vertegenwoordigers van alle bij integrale geboortezorg betrokken partijen. Deze partijen konden het niet eens worden over de interpretatie van sommige samenwerkingsafspraken in de zorgstandaard. Daarom heeft Zorginstituut Nederland in april 2016 de regie over de totstandkoming van de standaard overgenomen en zijn doorzettingsmacht ingezet.
Begin 2020 heeft een eerste onderhoudsslag plaatsgevonden op de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg, resulterend in een Addendum voor versie 1.1, dat integraal is verwerkt in versie 1.2. Momenteel wordt de zorgstandaard doorontwikkeld. In oktober 2021 heeft het CPZ het rapport Evaluatie Zorgstandaard Integrale Geboortezorg - Een meta-analyse en aanbevelingen voor de toekomst gepubliceerd. De uitkomsten van dit rapport geven richting aan de deze doorontwikkeling van de zorgstandaard en de verdere implementatie van de integrale geboortezorg, conform de kaders van de zorgstandaard.
Beoordeling door Zorginstituut Nederland
In het doorzettingstraject heeft de Adviescommissie Kwaliteit (ACK, in 2016 opgevolgd door de Kwaliteitsraad) de conceptversie Zorgstandaard Integrale Geboortezorg versie 1.0 ontwikkeld door het CPZ, als vertrekpunt genomen. Van hieruit heeft de ACK, een landelijke standaard geformuleerd die op hoofdlijnen de gewenste inhoud van de geboortezorg vanuit het perspectief van de (aanstaande)zwangere en haar (ongeboren) kind beschrijft: de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg. Het is aan de regionale samenwerkingsverbanden om de in de kwaliteitsstandaard geschetste bepalingen en randvoorwaarden verder in te vullen.
De ACK heeft de conceptversie van de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg ter consultatie voorgelegd aan alle relevante partijen. Na de consultatie heeft de ACK de zorgstandaard opnieuw aangepast en opgesteld.
Beschrijving zorg & organisatie
De Zorgstandaard Integrale Geboortezorg beschrijft op hoofdlijnen de gewenste inhoud van de geboortezorg vanuit het perspectief van de (aanstaande) zwangere en haar (ongeboren) kind. In de standaard wordt voor elke fase in de zwangerschap de noodzakelijke geachte zorg voor en begeleiding van de zwangere beschreven. In de standaard staat primair de basiszorg die iedere (aanstaande) zwangere c.q. kraamvrouw aangeboden behoort te krijgen. Bij vastgestelde risico’s of complicaties wordt, conform de geldende richtlijnen en aangevuld met lokale afspraken, aanvullende zorg opgenomen in het Individueel geboortezorgplan. De zorgstandaard is consistent met andere medisch-specialistische standaarden in het Register. De zorgstandaard bevat een overzicht van kernbegrippen en een beschrijving van de samenwerkingsstructuur in de Integrale geboortezorg inclusief de verantwoordelijkheidstoedeling.
Volledigheid kwaliteitsstandaard
Deze zorgstandaard bevat alle onderdelen die op grond van het Toetsingskader bij een zorgstandaard horen. De zorgstandaard heeft een samenvatting. Een cliëntenversie en het implementatieplan zijn in april 2017 opgeleverd. De cliëntenversie is opgesteld in samenspraak met Patiëntenfederatie Nederland en de Stichting Geboortebeweging. Op 31 oktober 2017 is een eerste set bijbehorende indicatoren voor verslagjaar 2017 in het Register van het Zorginstituut geplaatst. Deze set geldt vervolgens voor elk verslagjaar, totdat de set wordt herzien door de werkgroep Indicatoren Integrale Geboortezorg. Er is een informatiestandaard beschikbaar voor de integrale geboortezorg: het Perinataal Webbased Dossier (PWD). Momenteel wordt in het kader van integrale geboortezorg geïnvesteerd in het vlot trekken van het stagnerende proces rond de uitwisseling van patiëntgegevens.
Het Zorginstituut volgt en monitort de implementatie van de zorgstandaard en werkt hierbij samen met de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), opdat deze kan toezien op de voortgang van genoemde afspraken.